Dierenriem - Zodiak
de Synagoge van
Enschede




Prinsestraat 14-16, Enschede

Hits: -1
    << vorige    volgende >> .


  De tekens van de dierenriem - Zodiak

In de grote sjoel zijn deze te zien boven in de koepel:

StamWand ZodiakJoodse
NaamSymboolwindrLMRNederlandsHebreeuwsLatijnTekenMaand
JudaLeeuw ArkeMidRamTale [lam]Aries Niesan
ZebulonSchipArkeReStierSjorTaurusIjar
SimeonVestingKoorLiTweelingTeomimGeminiSiewan
RubenLiefdesappelKoorMidKreeftSartanCancerTammoez
GadTentKoorReLeeuwArjehLeoAw
LeviBorstschildVrGalLiMaagdBetoelaVirgoElloel
EfraïmStierVrGalMidWeegschaal MoznajiemLibraTisjri
ManasseEenhoorn
BenjaminWolfVrGalReSchorpioenAkrawScorpioMarchesjvan
AserOlijfboomDeurLiBoogschutterKesjetSagittariusKislev
DanSlangDeurMidSteenbokG'diCapricornusTevet
NaftaliHindeDeurReWatermanD'li [emmer]AquariusSjevat
IssacharKameelArkeLiVissenDagimPiscesAdar


Lourijsen heeft in de synagoge Levi opgenomen bij de Twaalf stammen, hoewel Levi als stam van de tempeldienaren geen grondgebied had. Het teken dat hij uit de dierenriem gebruikt is, de maagd.

Efraïm en Manasse brengt hij onder binnen één mozaïek, met de tekens die bij hun vader Jozef horen: stier en eenhoorn. (Deuteronomium/Devariem 33:17)

Het gebruik van de tekens van de dierenriem vormt een poging om orde te scheppen in het natuurgebeuren. Om de kosmische orde te handhaven. Waarschijnlijk kennen alle oude volken systemen waarmee de "wereldorde onder controle wordt gehouden". Het gebruik van de zodiak is al bekend in het oude Mesopotamië. Ook in verschillende oude synagogen zijn de tekens aangebracht, ondanks het feit dat geen beeltenissen van personen gemaakt mochten worden. Omdat het hier misschien voor didactische doeleinden heeft gediend, konden zelfs in de synagoge de beelden gebruikt worden. Er is een relatie tussen de tekens van de zodiak en de maanstanden. In de tora is geen verwijzing te vinden naar gebruiken met betrekking tot de tekens van de dierenriem.

Niet helemaal duidelijk is hoe en waarom de verschillende tekens gecombineerd zijn met de Twaalf Stammen van Israël. Deze combinatie schijnt pas tot stand gekomen te zijn in de dertiende eeuw. In de Yalkut, samengesteld door een niet echt bekende geleerde, Simeon van Frankfurt, komen de relaties tussen de stammen en de tekens van de dierenriem voor de eerste keer terug op schrift. Ook in de christelijke wereld van de Middeleeuwen werden de tekens van de dierenriem gebruikt.

De klok boven de deur is van de hand van Annie Hoek-Wallach, die dessinatrice bij Menko was. Onderaan staat in het Hebreeuws geschreven [vertaling door Johan Dekker in 2016]:

"Deze klok is een geschenk van de heilige gemeente Enschede op de 70ste verjaardag van de voorganger van de gemeente de chover de heer Avraham, de zoon van de heer Pinchas Kuyt 13 Ijar (5)729 [= 1 mei 1969]"

Abraham Kuyt (1899-1975) was Gazan in Enschede vanaf 1962.

Zie: Twaalf stammen van Israël