----> zoek hier <----- Asjkenazische joden Bar Mitswa & Bat Mitswa Bazel, Karel de, architect Bernink, Klaas, kunstschilder Besnijdenis – Briet Mila Bevrijdingsfeest - Pesach Bezoekersruimte Bois Jourdan marmer Bima – Bieme Chanoeka - Inwijdingsfeest Chazan Choepa Claus, Eric, medailleur Dagsjoel Davidschild - Mogen Dovid - Jodenster Demografie Dierenriem - Zodiak Drukker, Sam, kunstenaar Etrog Feest & treurdagen Gebedskleed – zie Talliet Gedenksteen in de hal Getalsymboliek Gevangeniscellen Grote Sjoel Grote Verzoendag – Jom Kipoer Haaksbergen - de Synagoge Hachsjara Hagelstange, Edith, glas Hebreeuws - Ivriet Heilige Arke – Aron Hakodesj Inwijdingsfeest – Chanoeka Jaartijd Jad Jiddisj Jodenbrief Jom Kipoer - Grote Verzoendag Joods Nieuwjaar - Rosj Hasjana Joodse woorden Nederlands Kalender Kehila Keppel – Kipa Koosjer – Kasjeer Leesplankje Levieten en Kohaniem Linde, Van de, en Smits, architecten Loeach Loelàv Loofhuttenfeest – Soekot Lotenfeest – Poeriem Lourijsen, Lambert Maimonides Matzes in Enschede Mauthausen Mediene – buiten Amsterdam Menko Menko-van-Dam huis Menora Metaheerhuisje Mezoeza Mikwe – ritueel bad Minjan Neer tamied Neviiem Oorlogsmonument Oude Sjoel Achterstraat Parnassiem Parouches - Parochet - Voorhang Pesach - Bevrijdingsfeest Plattegrond Poeriem – Lotenfeest Punt, Annemiek, glazenier Rabbijn Rabbinaal Ramshoorn – Sjofar – Sjoufer Regenspurg, Piet Restauratie Rosj Hasjana - Nieuwjaar Schilderijen Kerkeraadskamer Sefardiem in Nederland Sjabbat Sjavoeot - Wekenfeest Sjeitel Sjoel Sjoel-shop Sjouchet – Sjoucheet Sjoufer - Sjofar – Ramshoorn Sjoumer – Sjomeer Smits en van de Linde, architecten Soekot - Loofhuttenfeest. Spenkelink, Melanie, kunstenares Spijswetten Spreuken en teksten Stenen Stadsgravenstraat Synagoge Talliet - Tallies Tefilien Tenach Tien Geboden Tijdlijn - Joodse geschiedenis Tora, zie Tenach Torarol Twaalf stammen van Israël Voorhang - Parouches - Parochet Wekenfeest - Sjavoeot WIZO Zionisme     << vorige    volgende >> .

  Tijdlijn – enkele data uit de Joodse geschiedenis

Er wordt gebruik gemaakt van de gewone jaartelling. Enkele data zijn nog onderwerp van wetenschappelijke discussies en dienen niet als vastliggend beschouwd te worden. Hetzelfde geldt ook voor de historiciteit van bepaalde personen en gebeurtenissen. Tussen de gewone en de Joodse jaartelling ligt een verschil van 3760 jaar.

n.b.g.j./v.b.g.j. staat voor: na/voor het begin van de gewone jaartelling.

3760	De schepping.
1900-1850	Aartsvader Abraham verlaat Oer der Chaldeeën en begint met de tocht naar Kanaän.
1700-1300	Stammen Israëls in slavernij in Egypte.
1315	De uittocht uit Egypte begint. Het geven en aanvaarden van de tora door het Joodse volk.
1100	De Richteren, Jozua, Gideon.
1000	De koningen Saul en David, Jeruzalem wordt hoofdstad.
961	Begin van de regeringsperiode van koning Salomo. Het wordt de machtigste en meest welvarende episode uit de geschiedenis van het verenigde Juda en Israël.
925	Scheuring in het rijk der twaalf staten. Het noordelijke deel wordt het rijk der Tien stammen met als hoofdstad Samaria. Het zuidelijke deel werd het Rijk der twee stammen, hoofdstad Jeruzalem.
721-722	Het rijk van Israël (tien stammen) gaat ten onder door de verovering ervan door Assyrië.
586-587	Het rijk van Juda (twee stammen: Juda en Benjamin) wordt veroverd door Nebucadnezar. De Babyloniërs verwoesten de tempel. Dit is het begin van de Babylonische Ballingschap.
539	Einde van de ballingschap. De joden mogen terugkeren naar Jeruzalem. De tweede tempel wordt gebouwd. Een lange periode van betrekkelijke rust begint.
334-331	De veroveringen van Alexander de Grote. Na zijn dood gaat Juda behoren bij het Grieks-Egyptische rijk van de Ptolemeeën.
198	De heersers over Syrië, de Seleuciden, worden de baas over Juda.
163	Herinwijding van de tempel onder de Makkabeeërs zie bij Chanoeka
63 v.b.g.j.	De Romeinen veroveren Palestina.
=== === === === === === === === === === ===
70 n.b.g.j.	De Verwoesting van de tempel door de Romeinen onder Titus.
132-135	Opstand tegen de Romeinen onder leiding van Bar Kochba en Rabbi Akiva, het begin van de diaspora.
2e eeuw	Het vastleggen van mondelinge overleveringen in de Misjna.
5e en 6e eeuw	Verdere discussies over mitswot (regels en voorschriften) in de Talmoed.
9e–15e eeuw	Onder de Islam kent het jodendom in Noord-Afrika, Spanje en Zuid-Frankrijk een bloeiperiode.
1096	De Kruistochten beginnen. Op hun weg naar het Midden Oosten trekken de Kruisridders een spoor van vernieling door Midden Europa. Honderden Joodse gemeentes werden verwoest en hun inwoners gedood.
1099	De Kruisvaarders trekken Jeruzalem binnen. Vele joden en moslims worden omgebracht.
1134–1204	Maimonides, bekend Joods geleerde, formuleert dertien geloofspunten, die antwoord geven op de vraag wat jodendom is.
1215	De paus bepaalt dat de joden herkenbaar moeten zijn (een gele lap) en dat zij bij elkaar moeten gaan wonen. Het eerste historische getto ontstaat in Venetië. Vanaf 1497 moeten de joden in die stad een gele hoed dragen. Later wordt het een rode hoed.
Na 1300	Felle inquisitie van de christelijke kerk met vervolging, uitroeiing en verplaatsing van hele groepen joden.
1492	De christenen komen aan de macht in Spanje. Veel joden worden gedwongen zich te bekeren. Zij vluchten naar Portugal, vanwaar zij weer moeten vluchten naar Frankrijk, "België" (de Zuidelijke Nederlanden) en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
15e – 16e eeuw	In heel Europa wonen joden. Zelfs in Engeland keren de joden terug nadat zij enige eeuwen verbannen waren.
17e eeuw	De algemene Europese ban wordt over de joden uitgeroepen.
Eind 18e eeuw	Tijdens de Franse Revolutie worden de rechten van de mens geformuleerd: voor iedereen geldt vrijheid van onderwijs, godsdienst, drukpers en meningsuiting. Joden worden politiek niet meer als een aparte groep gezien. Zij worden staatsburgers met alle voor- en nadelen. Het is het begin van de Joodse emancipatie en assimilatie.
Eind 19e eeuw	Het ontstaan van het Zionisme. Deze beweging wil een Joods Nationaal Tehuis in Palestina. Theodor Herzl, Oostenrijker, schreef het boek Der Judenstaat. zie bij zionisme
1909	Stichting van de eerste Joodse stad in Palestina: Tel Aviv.
1914 – 1919	Eerste Wereldoorlog. Palestina wordt door de Engelsen veroverd op de Turken. De Engelse regering geeft in 1917 de zogenaamde Balfourverklaring uit, waarin staat dat de joden in Palestina een nationaal tehuis moeten krijgen. De Engelsen krijgen van de Volkenbond Palestina als mandaatgebied.
1922	84.000 joden wonen in Palestina.
1929	Dit aantal is opgelopen tot 150.000. In de jaren dertig is dit gestegen tot 450.000 door legale immigratie van joden met een van de Engelse regering gekregen certificaat, en door illegale immigratie van joden. Vooral door het laatste verschijnsel achtte Engeland zich verplicht de immigratie van joden naar Palestina te limiteren. In mei 1939 werd besloten niet meer dan 15.000 personen per jaar toe te laten tot Palestina. Het krijgen van een certificaat wordt moeilijker.
1939 -1945	Tweede Wereldoorlog. Sjoa - Holocaust. Poging tot vernietiging van de joden in Europa. zie 1940/1945
1947	In de Verenigde Naties wordt een resolutie aangenomen waarin de verdeling van Palestina in een Joods en een Arabisch deel wordt aanbevolen. De joden reageren enthousiast. Zij zien hun streven naar een eigen staat beloond. De Arabieren zijn furieus en beloven dat zij deze beslissing aanvechten, totdat zij alle joden in de Middellandse Zee hebben gedreven.
1948	De Britse mandaatoverheid trekt zich terug. De onafhankelijkheid van Israël wordt door Ben Goerion uitgeroepen. De Arabische landen vallen de nieuwe staat aan. Zij worden teruggedrongen. Toch komt een gedeelte van het land onder Jordaans beheer. Het aantal joden in Israël neemt enorm toe. Toch woont de grootste groep joden nog altijd in de Verenigde Staten.
1956	De Suez-kwestie (het nationaliseren van deze belangrijke verkeersader door de Egyptenaren) veroorzaakt het tweede conflict in het Midden - Oosten tussen Israël, Frankrijk, Engeland tegen Egypte.
1967	De Zesdaagse oorlog. Israël verslaat Egypte, Syrië en Jordanië en verovert de westelijke Jordaanoever, de Gazastrook en het oostelijk deel van Jeruzalem. Dat wil dus zeggen de oude stad met de resten van de tempel: de tempelmuur.
1967	De Veiligheidsraad neemt resolutie 242 aan: terugtrekking uit de bezette gebieden; rechtvaardige regeling van het vluchtelingen probleem; elke staat heeft het recht op territoriale integriteit, politieke onafhankelijkheid en op erkende en veilige grenzen. Een probleem is echter dat de Palestijnen nooit een eigen staat hebben gehad. Zij leefden altijd onder het bestuur van een van de buurlanden.
1973	De Jom Kipoeroorlog. Israël wordt door Egypte en Syrië aangevallen. Israël wint ook dit conflict. Politiek gezien betekent het toch dat, mede onder invloed van de Arabische olieboycot, de publieke opinie kritischer gaat kijken naar het doen en laten van Israël. Door de Veiligheidsraad wordt resolutie 338 aangenomen. Belangrijk uitgangspunt is het starten met onderhandelingen tussen alle partijen.
1979	Een resultaat van die onderhandelingsverplichting is het vredesverdrag van Camp David tussen Egypte en Israël.
1982–1985	Strijd in Libanon tegen de PLO en tegen de macht van SyriëNa drie jaar zijn er geen resultaten bereikt, enkel een uitschakeling van de PLO.
1987	De strijd wordt voornamelijk gevoerd in de bezette gebieden. De zogenaamde intifada woedt – na een korte onderbreking, veroorzaakt door de vredesonderhandelingen in Spanje (1991) en de Oslo-akkoorden van 1993 – nu al jaren door.
2000	Begin van de tweede intifada
2005	Sinds de dood van Arafat is er enig uitzicht op een verbetering van de verstandhouding tussen de jodenstaat Israël en Palestijnen. De staat Israël telt 6,8 miljoen inwoners, waarvan 1,2 miljoen Arabieren. Tegenwoordig woont 35 procent van de joden in de wereld in Israël.