----> zoek hier <----- Asjkenazische joden Bar Mitswa & Bat Mitswa Bazel, Karel de, architect Bernink, Klaas, kunstschilder Besnijdenis – Briet Mila Bevrijdingsfeest - Pesach Bezoekersruimte Bois Jourdan marmer Bima – Bieme Chanoeka - Inwijdingsfeest Chazan Choepa Claus, Eric, medailleur Dagsjoel Davidschild - Mogen Dovid - Jodenster Demografie Dierenriem - Zodiak Drukker, Sam, kunstenaar Etrog Feest & treurdagen Gebedskleed – zie Talliet Gedenksteen in de hal Getalsymboliek Gevangeniscellen Grote Sjoel Grote Verzoendag – Jom Kipoer Haaksbergen - de Synagoge Hachsjara Hagelstange, Edith, glas Hebreeuws - Ivriet Heilige Arke – Aron Hakodesj Inwijdingsfeest – Chanoeka Jaartijd Jad Jiddisj Jodenbrief Jom Kipoer - Grote Verzoendag Joods Nieuwjaar - Rosj Hasjana Joodse woorden Nederlands Kalender Kehila Keppel – Kipa Koosjer – Kasjeer Leesplankje Levieten en Kohaniem Linde, Van de, en Smits, architecten Loeach Loelàv Loofhuttenfeest – Soekot Lotenfeest – Poeriem Lourijsen, Lambert Maimonides Matzes in Enschede Mauthausen Mediene – buiten Amsterdam Menko Menko-van-Dam huis Menora Metaheerhuisje Mezoeza Mikwe – ritueel bad Minjan Neer tamied Neviiem Oorlogsmonument Oude Sjoel Achterstraat Parnassiem Parouches - Parochet - Voorhang Pesach - Bevrijdingsfeest Plattegrond Poeriem – Lotenfeest Punt, Annemiek, glazenier Rabbijn Rabbinaal Ramshoorn – Sjofar – Sjoufer Regenspurg, Piet Restauratie Rosj Hasjana - Nieuwjaar Schilderijen Kerkeraadskamer Sefardiem in Nederland Sjabbat Sjavoeot - Wekenfeest Sjeitel Sjoel Sjoel-shop Sjouchet – Sjoucheet Sjoufer - Sjofar – Ramshoorn Sjoumer – Sjomeer Smits en van de Linde, architecten Soekot - Loofhuttenfeest. Spenkelink, Melanie, kunstenares Spijswetten Spreuken en teksten Stenen Stadsgravenstraat Synagoge Talliet - Tallies Tefilien Tenach Tien Geboden Tijdlijn - Joodse geschiedenis Tora, zie Tenach Torarol Twaalf stammen van Israël Voorhang - Parouches - Parochet Wekenfeest - Sjavoeot WIZO Zionisme     << vorige    volgende >> .

  de Menko's

Waarschijnlijk door de ronde vormen werd de synagoge geassocieerd met een circustent en kreeg het complex de bijnaam "circus Menko". Het is een oneerbiedige benaming voor dit gebouw waar de naam van de belangrijkste Joodse textielfabrikantenfamilie in Enschede Menko onlosmakelijk mee verbonden is.


Beiden zijn begonnen in de handel in katoenafval, waaruit spoedig het fabrikeurschap ontstond. Zij werkten onafhankelijk van elkaar, al hebben zij gedurende enige tijd belangen in dezelfde ververij op de Heurne gehad. Over hen gaat het volgende verhaal. Op een bepaald moment horen zij dat er ergens in een vaart in Noord-Twente een schip vergaan is met katoenafval. Het schip en de lading lijken verloren. Toch weten zij de lading te kopen – natuurlijk voor een heel zacht prijsje, volgens de volksverhalen – en leggen met de doorverkoop en verwerking van deze lading de basis voor verdere groei.

Salomon Jacob bouwt vanaf 1886 aan de Molenstraat een fabriek, die steeds verder uitgebreid wordt. In het begin van de twintigste eeuw wordt de fabriek verplaatst naar de Kottendijk, aan de spoorlijn naar Oldenzaal. Tussen de beide oorlogen komt een einde aan de bloeiperiode van deze fabriek. De zes zonen van Salomon Jacob zijn allen werkzaam geweest in de textielindustrie.

Nathan Jacob was oprichter-directeur van N.J. Menko in 1856. Nathan Jacob Menko kocht aan het eind van de negentiende eeuw een aantal bestaande fabriekscomplexen aan de Zuiderhagen en de Brinkstraat. Na 1906 wordt aan de Voortsweg op het Roombeek een nieuwe fabriek gebouwd. Hij was oprichter-directeur van Spinnerij Roombeek in 1912. Nathan, die sinds 10 November 1892 woonde op "de Helmer" in Usselo, trekt zich in 1918 terug uit de zaak. Zijn zonen nemen de leiding over en hebben de fabriek groot gemaakt.

Die zonen van Nathan Jacob Menko zijn:

1. Julius Nathan Menko 1870–1937 [ev: Jeanette Helena Hartogensis 1878-1926]
2. Miljam Isidoor Menko 1874-1930 [ev: Bertha Edersheim 1870-1959]
3. Sigmund Nathan Menko 1877–1962 [ev: Emma Rosa van Dam 1868-1962]
4. Alfred Henri Menko 1881-1954 [ev: Fré Warendorf]

Het is vooral deze tak van de Menko's die indruk heeft gemaakt in Enschede. Zij waren ook actief binnen de Joodse gemeenschap. Miljam is lange tijd voorzitter geweest van de kille. Na zijn dood in 1930 werd hij hierin opgevolgd door zijn broer Sig Menko. Deze begon zijn voorzitterschap met frisse tegenzin. Hij had niet zoveel op met het Joodse geloof. Langzaam groeide hij in zijn rol, vooral in het "Comité Duitsche Vluchtelingen".
De bezetter maakte hem voorzitter van de Joodsche Raad Enschede, een rol die hij met veel overtuiging speelde, zodat hij zijn belangrijke rol kon spelen voor de onderduik samen met Ds Leendert Overduin.
Na de Tweede Wereldoorlog, [12 november 1943 was waren hij en zijn vrouw als laatste joden van Overijssel ondergedoken, 8 mei 1944 toch opgepakt,] terug uit Westerbork en Theresienstadt, mocht hij het voorzitterschap voortzetten. Niet alle uit de oorlog teruggekeerde joden vonden dat vanzelfsprekend.

Zie ook: het Menko-van-Dam huis 
Andere belangrijke Joodse textielfabrikanten waren van Dam, van Gelderen en Rozendaal.