----> zoek hier <----- Asjkenazische joden Bar Mitswa & Bat Mitswa Bazel, Karel de, architect Bernink, Klaas, kunstschilder Besnijdenis – Briet Mila Bevrijdingsfeest - Pesach Bezoekersruimte Bois Jourdan marmer Bima – Bieme Chanoeka - Inwijdingsfeest Chazan Choepa Claus, Eric, medailleur Dagsjoel Davidschild - Mogen Dovid - Jodenster Demografie Dierenriem - Zodiak Drukker, Sam, kunstenaar Etrog Feest & treurdagen Gebedskleed – zie Talliet Gedenksteen in de hal Getalsymboliek Gevangeniscellen Grote Sjoel Grote Verzoendag – Jom Kipoer Haaksbergen - de Synagoge Hachsjara Hagelstange, Edith, glas Hebreeuws - Ivriet Heilige Arke – Aron Hakodesj Inwijdingsfeest – Chanoeka Jaartijd Jad Jiddisj Jodenbrief Jom Kipoer - Grote Verzoendag Joods Nieuwjaar - Rosj Hasjana Joodse woorden Nederlands Kalender Kehila Keppel – Kipa Koosjer – Kasjeer Leesplankje Levieten en Kohaniem Linde, Van de, en Smits, architecten Loeach Loelàv Loofhuttenfeest – Soekot Lotenfeest – Poeriem Lourijsen, Lambert Maimonides Matzes in Enschede Mauthausen Mediene – buiten Amsterdam Menko Menko-van-Dam huis Menora Metaheerhuisje Mezoeza Mikwe – ritueel bad Minjan Neer tamied Neviiem Oorlogsmonument Oude Sjoel Achterstraat Parnassiem Parouches - Parochet - Voorhang Pesach - Bevrijdingsfeest Plattegrond Poeriem – Lotenfeest Punt, Annemiek, glazenier Rabbijn Rabbinaal Ramshoorn – Sjofar – Sjoufer Regenspurg, Piet Restauratie Rosj Hasjana - Nieuwjaar Schilderijen Kerkeraadskamer Sefardiem in Nederland Sjabbat Sjavoeot - Wekenfeest Sjeitel Sjoel Sjoel-shop Sjouchet – Sjoucheet Sjoufer - Sjofar – Ramshoorn Sjoumer – Sjomeer Smits en van de Linde, architecten Soekot - Loofhuttenfeest. Spenkelink, Melanie, kunstenares Spijswetten Spreuken en teksten Stenen Stadsgravenstraat Synagoge Talliet - Tallies Tefilien Tenach Tien Geboden Tijdlijn - Joodse geschiedenis Tora, zie Tenach Torarol Twaalf stammen van Israël Voorhang - Parouches - Parochet Wekenfeest - Sjavoeot WIZO Zionisme     << vorige    volgende >> .

  Tenach


Tenàch = Joodse bijbel

Het woord Tenàch is gevormd uit de beginletters van Tora (de vijf boeken die G'd aan Moses heeft gegeven, choemasj), Neviiem (de boeken van de profeten) en Ketoeviem (overige geschriften, of laatste groep boeken).

Tora

De Tora bestaat uit d vijf boeken van Moses,
en wordth de Choemasj [Hebreeuws] of Pentateuch [Grieks] genoemd

		De Tora bestaat uit:
	Latijn/Grieks	-> Nederlands		Hebreeuws	-> Nederlands
I	Genesis	Ontstaan		Beresjiet	In het begin
II	Exodus	Uittocht		Sjemot	Namen
III	Leviticus	over de Levieten		Wajikra	En Hij riep (Mozes)
IV	Numeri	Getallen		Bemidbar	In de woestijn
V	Deuteronomium	2e regelboek		Devariem	Woorden

Neviïem

Boeken van de profeten Jozua, Richteren, Samuel, Koningen, Jesaja, Jeremia, Ezechiël en de twaalf Kleine Profeten.

Ketoeviem

De Geschriften zoals de Psalmen, Job, Spreuken, Daniël, Ezra, en de vijf rollen: Deze werden gelezen op vijf gelegenheden door het jaar:

1. Ruth, op het Wekenfeest.
2. Het Hooglied, een feestrol die op Pesach gelezen wordt.
3. Prediker, op het Loofhuttenfeest (Soekot).
4. Klaagliederen, op Tisja be-av (9 av) ter herinnering aan de verwoesting van de tempel.
5. Esther: deze rol wordt op het Lotenfeest (Poeriem) 's avonds en 's morgens gelezen.

Het laatste verhaal in de Tora is het verhaal van Mozes, die zijn volk veertig jaar door de woestijn heeft geleid.

Het Slotfeest van het Loofhuttenfeest herinnert er aan dat G'd aan Mozes na die veertig jaar het nieuwe land laat zien. Tegelijkertijd wordt het Feest der Wet gevierd. De tora is uitgelezen.

Elk jaar begint hierna de lezing van de tora opnieuw.

De tora, bestaande uit de schriftelijke en de mondelinge leer, werd aan het Joodse volk gegeven op de berg Sinaï in het jaar 1315 v.d.g.j. Het schriftelijk vastleggen van de Joodse leer eindigt bij het begin van de gewone jaartelling.

Hierna ontstaat een mondelinge overlevering, die vastgelegd wordt in de tweede eeuw van de gewone jaartelling in de Misjna.

In de vijfde eeuw worden deze overlevering en toelichtingen vastgelegd in de Talmoed, ook Gemara genoemd. Hierin staat onder andere uitleg over voedselvoorschriften, de gebruiken tijdens de feestdagen, het handelen op sjabbat en het toepassen van de regels van het strafrecht en het familierecht. Het zijn vooral zaken die in de schriftelijke wet niet verder uitgelegd worden. In de Talmoed worden samenvattingen gegeven van alle voorschriften die in de loop der eeuwen aangepast zijn. Ook op deze regels kwamen weer commentaren. Deze werden in de zestiende eeuw verwerkt in de Sjoelchan Aroech. Letterlijk betekent dit woord "gedekte tafel". Dit geschrift vormt de basis voor de huidige Joodse samenleving. Het boek geeft een beknopt en systematisch overzicht van alle op dat moment bekende wetsregels over de dagelijkse godsdienstige verplichtingen, het koosjer eten, de rechten en plichten van man en vrouw binnen het huwelijk en het burgerlijk recht en strafrecht.

Veranderingen en aanpassingen zijn er ook na de zestiende eeuw geweest. Elke generatie zal de voorschriften weer opnieuw van commentaar voorzien en aanpassingen doorvoeren die noodzakelijk zijn. Het gaat altijd om het behouden van de leer. De wet is bedoeld voor het leven, maar je moet er ook mee en naar kunnen leven. De Joodse leer is geen statische, maar juist een dynamische beleving. Het woord dat gebruikt wordt om de Joodse leer te beschrijven is halacha, dat gang betekent: van het Hebreeuwse woord voor "gaan".

NB. Het christelijke Nieuwe Testament speelt in het Joodse geloof geen rol.